Twee weken geleden had ik een schaars moment van hoop: misschien gaat scheikunde de wereld redden. Vandaag is van die hoop weinig over. Niet omdat Trump de verkiezingen heeft gewonnen – al is dat een kolossale setback – maar omdat de voortekenen ook zonder Trump bijzonder ongunstig zijn. Gisteren schreef de Engelse krant The Independent dat klimaatverandering zo snel kan gaan dat we aan het eind van deze eeuw al kunnen zitten op 7 graden temperatuurstijging. De kop: Klimaatverandering kan zo snel escaleren dat het ‘game over’ kan zijn, waarschuwen wetenschappers (zie artikel in Engels). Wat betekent dat voor de mensheid? Wat staat ons te wachten als de temperatuur stijgt met 3, 4, 5 of 6 graden?

Allereerst: bij 7 graden temperatuurstijging gaat het om een gemiddelde. In onze streken en bij de polen zou het nog veel meer opwarmen. Kijk even mee wat er gaat gebeuren bij een opwarming van drie, vier, vijf, zes of zeven graden. Of lees het zelf, in deze samenvatting van het boek Zes graden van Mark Lynas.

Wat gebeurt er bij 3 graden warmer?

In het Middellandse Zeegebied verschijnen tropische orkanen. Plankton sterft massaal, mosselen en oesters lossen op en tropische koralen verpulveren. Het Amazonegebied verbrandt en verandert vrijwel volledig in woestijn. In Amerika en in India lijden de opbrengsten van landbouw en tuinbouw onder extreme droogtes. De Sahara steekt de Straat van Gibraltar over. Botswana verdrinkt in zand. Miljoenen Pakistanen verlaten hun land. De Noordelijke ijskap verdwijnt. Groenland gaat onomkeerbaar smelten. De helft van alle planten en dieren verliezen hun leefgebied. En bij een opwarming van 3 graden is een opwarming van vier graden niet meer te voorkomen.

Wat gebeurt er bij 4 graden warmer?

De zeespiegel stijgt dusdanig dat allerlei laaggelegen gebieden permanent overstromen. De delta’s van Bangladesh en Egypte, waar miljoenen mensen wonen, komen onder water te staan. New York en Londen worden gefortificeerde eilandjes. Gletsjers smelten, waardoor rivieren opdrogen en miljarden mensen geen toegang meer hebben tot drinkwater. Wereldwijd gaan de oogsten met 40 tot 100 % achteruit. In sommige landen groeit niets meer. In Noord-Canada is daarentegen vruchtbaar landbouwgebied ontstaan. Zweden en Noorwegen hebben een Middellandse Zeeklimaat. Rond de Noordpool is het in de winter 14 graden. De West-Antarctische ijskap kan smelten, waardoor de zeespiegel nog eens met 4,8 meter stijgt (Mark Lynas heeft het zelfs over 25 meter). Een nachtmerrie. Een opwarming van vijf graden is niet meer te voorkomen.

 

Wat gebeurt er bij 5 graden warmer?

Op aarde zijn enorme onbewoonbare zones ontstaan, die zich als een gordel over de aarde uitstrekken. Ook Japan en de zuidelijke helft van Europa zijn onbewoonbaar. Regenwouden zijn verdwenen. Door extreme hittegolven en bosbranden dalen de oogsten nu zelfs in Rusland en Canada. Van beide polen is het laatste ijs weggesmolten. Alle kuststeden zijn verzwolgen. Steden in het binnenland komen zonder drinkwater te zitten. Er zijn miljarden klimaatvluchtelingen. Het einde van de beschaving. Een opwarming van zes graden is niet meer te voorkomen.

 

Wat gebeurt er bij 6 graden warmer?

Zeeën zijn uitgestorven. Woestijnen verspreiden zich over hele continenten. Natuurrampen zijn net zo normaal als een buitje. Grote steden aan zee zijn leeg, overstroomd en verlaten. Massale uitroeiingsgolf. Beschaving wordt weggevaagd. Alsof er elke dag 10.000 vliegtuigen neerstorten. Ondergang van de wereld. Een opwarming van zeven graden is niet meer te voorkomen.

 

Wat gebeurt er bij 7 graden warmer?

Alles wat hierboven staat, en meer. Want opwarming versterkt zichzelf. Als oceanen opwarmen, kunnen ze minder CO2 opnemen. Als ijs smelt, kaatst het minder warmte terug en wordt het dus warmer op aarde. Als bossen veranderen in woestijnen, kunnen zij geen CO2 meer omzetten in zuurstof. Als de permafrost smelt, komt er ontzettend veel methaan vrij – een broeikasgas dat nog veel sterker is dan CO2. Uiteindelijk kan het op aarde net zo warm worden als op Venus. Op Venus is het meer dan 460 graden. Volgens Nasa (artikel in Engels) kan het goed zijn dat Venus vroeger bewoonbaar was, totdat de temperatuur steeg door broeikaseffect. De atmosfeer op Venus bestaat nu voornamelijk uit CO2. Zo kan het ook worden op aarde. De hel.

En dus moeten we…

En dus moeten we alle kolencentrales sluiten. Moeten we belasting heffen op de winning en het gebruik van fossiele brandstoffen. Moeten we geen subsidies meer verstrekken aan vervuilers. Moeten we onderzoeksgeld veel meer gaan aanwenden voor het voorkomen van desastreuze klimaatverandering. Moeten we pensioenfondsen oproepen om niet langer te investeren in fossiele brandstoffen. Moeten we verplicht stellen dat alle gebouwen binnen een paar jaar energielabel B of C hebben. Moeten we alle scholen en publieke gebouwen isoleren. En moeten we stemmen op groene partijen, of ze nu links zijn of rechts, en niet-groene partijen voortdurend en stelselmatig oproepen om hun partijprogramma’s en beleid te vergroenen. Want net zoals de Amerikanen hebben wij volgend jaar verkiezingen. En als een niet-groene partij aan de macht komt, zou het wel eens game over kunnen zijn.