IDEE

Een Zweedse architectuurstudent stelt voor om de plastic soep om te vormen tot drijvende, zelfvoorzienende huizen (Scientias, 30 juli 2017). Ik weet een betere bestemming voor plastic soep: kunstmatige ijsschotsen. Een van de weinige mogelijkheden die de mens straks nog heeft om de opwarming in toom te houden. En als we dan toch beginnen, laten we dan alsjeblieft ook drijvende natuurgebieden maken. Drijvende weilanden, drijvende kwelders.

Eerst de ijsschotsen. IJs reflecteert zonlicht. IJsschotsen en ijsvlakten hebben dus een verkoelend effect op het klimaat. Watermassa’s absorberen zonlicht. Als grote ijsoppervlakten smelten, veroorzaakt dat dus extra opwarming, enerzijds omdat er minder zonlicht wordt gereflecteerd, anderzijds omdat donker zeewater extra warmte opneemt. Met andere woorden: hoe meer witte oppervlakten we hebben op aarde, hoe meer dat ons helpt om ernstige klimaatopwarming tegen te gaan. Kunstmatige ijsschotsen zijn dus zo gek nog niet. Of anders gezegd: drijvende, witte eilanden.

Drijvende eilanden kunnen bovendien habitats vormen voor vogels die in hun voortbestaan worden bedreigd. Als straks de zeespiegel stijgt, verliezen honderden watervogels hun broedplaatsen. Op de Waddeneilanden gaan nu al veel nesten verloren bij stormtij tijdens het broedseizoen. Misschien moeten we eens gaan denken over kweldereilanden in de Waddenzee waar vogelnesten ook veilig zijn bij extreem hoog water. Of aan drijvende weilanden waar weidevogels ongestoord kunnen broeden, zonder gevaar voor predatie door zoogdieren. Ook niet-smeltende ijsschotsen helpen de biodiversiteit: ijsberen kunnen er niet doorheen zakken, zelfs niet als het dooit.

Drijvend eiland in Frankrijk, op het Blanchemer. Dit is een ‘natuurlijk’ drijvend eiland van veenmos, niet gemaakt door mensen.

Is het mogelijk om drijvende natuureilanden te maken? Jazeker. Misschien alleen in baaien van beperkte diepte, of in zeeën met beperkte golfslag, maar het is mogelijk. In de Verenigde Staten zijn drijvende eilanden gemaakt van gerecycled plastic, als broedplaats voor reuzensterns. In Californië zijn drijvende nesten gemaakt voor de Californische klapperral, een zeldzame watervogel. In de Andes leeft een indianenvolk op kunstmatige, drijvende eilanden, gemaakt van riet (de Uroseilanden op het Titicacameer, zie Wikipedia). En McDonalds heeft deze zomer een drijvend palmeneiland neergelegd in het Markermeer. Verder zijn er drijvende fietspaden, drijvende huizen en drijvende paviljoenen. Technisch kan het dus.

Het wordt tijd voor drijvende natuur. Bijvoorbeeld gemaakt van plastic soep. Leuke uitdaging voor de TU Delft.

Reclamestunt van McDonalds: een drijvend tropisch eiland in het Markermeer (zomer 2017).